جوشکاری فلزات بهروش‌های مختلفی انجام می‌شود. بر اساس لوازم، تجهیزات و مواد مورد استفاده، انواع مختلف جوشکاری وجود دارد. برای انجام عمل جوشکاری در هر روش، نکات و ملزوماتی باید مورد توجه قرار بگیرد. جوشکاری به منظور متصل کردن فلزات و مقاطع فولادی به یکدیگر انجام می‌شود، بنابراین میزان کیفیت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. به‌عنوان‌مثال در نظر بگیرید میلگردها، تیرآهن‌ها و مقاطعی که با جوشکاری به هم متصل شده و در اسکلت ساختمان‌ها، پل‌ها و سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته شده‌اند. استحکام و اتصالات به خصوص در سازه‌ها و ساختمان‌هایی که ارتفاع و مساحت بیشتری دارند، اهمیت بیشتری دارد. در این مطلب ترفندهای لازم در جوشکاری که باید بدانید را معرفی می‌کنیم با آهن رسان مرجع قیمت آهن همراه باشید.
جوشکاری باید توسط کارگر ماهر انجام شود و بر آن نظارت کامل وجود داشته باشد. ابتدا انواع جوشکاری را معرفی می‌کنیم و در ادامه نکات هر یک را بررسی می‌کنیم.
انواع جوشکاری
- جوشکاری لب‌به‌لب
- جوشکاری درز گلویی در سه پاس در وضعیت تخت (اتصال سپری)
- جوشکاری نبشی خارجی در حالت تخت F1
- جوشکاری نبشی داخلی در حالت تخت F1
- جوشکاری زیر آب
- جوشکاری پلاسما
- جوشکاری تیگ TIG
برای انجام عمل جوشکاری فلزات به ابزار و وسایل مختلف نیاز است. یکی از مهم‌ترین تجهیزات و ضروریات عملیات جوشکاری، الکترود جوش است. الکترود جوش همان چیزی است که بین دو فلز به عنوان رابط قرار می‌گیرد. بر اساس نوع فلزاتی که جوشکاری می‌شوند، الکترودهای مختلفی وجود دارد. می‌دانیم که جنس الکترود باید با جنس فلز پایه همخوانی داشته باشد تا اتصال به دستی انجام بگیرد. برای آشنایی با ترفندهای لازم در جوشکاری لازم است تا ابزارهای لازم در جوشکاری را بشناسید. چنانچه نیاز به انواع مقاطع فولادی داشتید مثل ورق و میلگرد، می‌توانید برای اطلاع از قیمت ورق و قیمت میلگرد با کارشناسان آهن رسان در تماس باشید.
انواع الکترود جوش
- الکترود جوش از نظر جنس مفتول
- الکترود با مفتول فولاد ضد زنگ
- با مفتول فولاد کم‌کربن
- با مفتول نیکل دار
- با مفتول آلومینیومی
- الکترود از نظر پوشش فلاکس
- الکترود با پوشش قلیایی
- با پوشش رتیلی
- رتیلی با پودر آهن
- با پوشش سلولوزی
- الکترود از نظر ضخامت پوشش
- الکترود با پوشش نازک
- با پوشش متوسط
- با پوشش ضخیم
- با پوشش خیلی ضخیم
- الکترود از نظر ساخت
- الکترود انجماد سریع
- انجماد پر شده
- چسبان سریع
- کم هیدروژن
اصول و ترفندهای لازم در جوشکاری
به دلیل اهمیت کار، رعایت اصول جوشکاری مهم و ضروری است؛ بنابراین به دقت موارد زیر را بخوانید. ترفندهای لازم در جوشکاری به شما کمک می کند تا این عمل را به خوبی انجام دهید
- اقدامات قبل از جوشکاری: سطح فلز و مقطعی که قرار است جوشکاری شود، باید تمیز و عاری از هرگونه کثیفی، آلودگی، گردوغبار، روغن، پوسته و… باشد. قبل از شروع کار سطح فلز، نوک انبر و الکترود را تمیز کنید.
- استفاده از پوشش مناسب در حین کار: قبل از هر کاری باید از ایمنی کار مطمئن شوید. لباس و پوشش مناسب با کار انتخاب کنید، لباس، کفش مناسب و دستکش چرمی داشته باشید. عینک و محافظ‌های نقابی مختلفی برای جوشکاری وجود دارد که از آسیب دیدن چشم‌ها و صورت جلوگیری می‌کنند. به‌علاوه استفاده از کلاه ایمنی مخصوص از اصابت پلیسه، براده آهن و… به سر و صورت شما جلوگیری می‌کند.
- به دست آوردن و افزایش مهارت‌های لازم: کلاس‌های آموزشی مختلفی برای کسب مهارت در جوشکاری وجود دارد. حتماً در کلاس‌های آموزشی شرکت کنید و ضمن کسب مهارت، مدرک دریافت کنید. انجام تمرین‌هایی مثل جوشکاری برای اتصالات حلقه‌ای می‌تواند بسیار مفید باشد.
- استفاده از الکترود مناسب: الکترود مهم‌ترین جزء در جوشکاری است. نوع الکترود باید با نوع فلز پایه همخوانی داشته باشد. جنس الکترود، پوشش آن، ضخامت و خصوصیات دیگر آن باید با دقت انتخاب شود. یکی از مهم ترین ترفندهای لازم در جوشکاری انتخاب الکترود مناسب است.
- آشنایی با عیوب و مشکلات جوشکاری: یک جوشکار حرفه‌ای باید اشکالات و عیوب کار را به خوبی بشناسد تا بتواند آن‌ها را برطرف کند. شناخت عیوب جز با تمرین و کسب تجربه و مهارت امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین به روز باشید و همیشه در حال یادگیری و کسب مهارت باشید.
در جدول زیر انواع گازهای مورد استفاده در جوشکاری را مشاهده می کنید:
| انواع گاز خنثی در جوشکاری | خصوصیات |
| گاز آرگون | غیر قابل احتراق است، بو. ندارد، با اتمسفر اطراف واکنش شیمیایی نمی دهد، سنگین تر از هوا است، واکنش های درون حوضچه مذاب را به حداقل می رساند، به ولتاژ کمتری برای رسیدن به شدن جریان نیاز دارد |
| گاز هلیوم | سنگین تر از هوا است، غیر قابل احتراق است، بو ندارد، هزینه تولید بالایی دارد، در جوشکاری های با وضعیت سربالایی و سقفی بیشتر کاربرد دارد، پاشش و جرقه جوش بیشتری نسبت به آرگون دارد، برای جوشکاری قطعتت ضخیم و فلزات آلیاژی با حرارت بالا مثل مس و آلومینیوم استفاده می شود. |
| گازهای فعال در جوشکاری | خصوصیات مهم |
| گاز اکسیژن | تقریبا با تمام عماصر واکنش می دهد، عمل احتراق را تسهیل می کند، با حوضچه جوش واکنش می دهند و نقش احیای یا اکسیدی دارد |
| گاز هیدروژن | سبک ترین عنصر تاکنون است، قابل اشتعال است، میزان حرارت ورودی به فلز پایه را بالا می برد |
آشنایی با عیوب جوشکاری و رفع آن‌ها
- به وجود آمدن سوراخ در سطح فلز: اگر آمپر بالا باشد، ممکن است سوراخ ایجاد شود. از طرفی اگر تغذیه الکترود کم باشد، در جوشکاری اختلال ایجاد شده و منجر به سوراخ شدن آن می‌شود.
- گل نگرفتن ورق به خود: علاوه بر ولتاژ بالا، سرعت تغذیه پایین، برخورد زیاد نوک انبر با سطح کار، می‌تواند دلایل این مشکل باشد.
- مشکلاتی که از انبر نشاءت می‌گیرد: لگد زدن انبر به وسیله می‌تواند باعث ایجاد مشکل ولتاژ پایین و سرعت بالای تغذیه الکترود شود. همچنین این مشکل می‌تواند منجر به ایجاد جوش تنها در قسمت بالای کار شود. جوشکاری تنها در بالا باعث ضعیف بودن اتصال و جدا شدن سریع آن می‌شود. علاوه بر ترفندهای لازم در جوشکاری بهتر است تا با عیب های به وجود آمده در حین جوشکاری و بعد از ان نیز آشنا شوید.
- دقت در صدای ایجاد شده در حین جوشکاری: صدای پایدار و نداشتن نوسان در صدای جوشکاری، نشان‌دهنده خوب بودن عمل جوشکاری است. صدای جوشکاری خوب، چیزی شبیه به سرخ کردنی است. اگر در جوشکاری صدایی مشابه با فشفشه یا گاز شنیده شد باید دلیل آن را پیدا و رفع کرد.
علت چسبیدن الکترود به ورق در جوشکاری نقطه‌ای
وقتی در حین جوشکاری دما بالا برود این مشکل ایجاد می‌شود. برای رفع این اختلال چه باید کرد؟ باید سطح فلز، سطح ورق و نوک سیم جوش (الکترود) را تمیز کنید. برای کنترل دما در جوشکاری باید از وسایل خنک‌کننده مناسب استفاده شود. برای دیدن ویدئوهای جالب می توانید کانال آپارات را دنبال کنید.
نکات مهم در زاویه الکترود در جوشکاری
همان‌طور که گفته شد، الکترود یا سیم جوش از موارد مهم در جوشکاری است. قرار دادن این الکترود در زاویه مناسب با فلز بسیار اهمیت دارد و بر کیفیت تأثیر مستقیم دارد. اگر به زاویه الکترود جوش دقت نشود، ایراداتی مثل ناخالصی سرباره، ذوب ناقص، بریدگی کناره جوش، نفوذ ناقص، حبس سرباره و ایجاد تخلخل در جوش به وجود می‌آید. برای انتخاب جهت‌گیری و زاویه مناسب برای الکترود، توجه به موقعیت جوشکاری، شکل هندسی اتصال، نوع و سایز الکترود ضروری است. اصول دیگری مثل زاویه حرکت، زاویه کار و زاویه خط عمود بر سطح کار و صفحه اصلی اهمیت داشته و باید توجه ویژه به آن‌ها داشت. وقتی الکترود در مسیر جوشکاری قرار بگیرد به آن جوشکاری پیش‌دستی می‌گویند و اگر الکترود در خلاف جهت مسیر جوشکاری قرار بگیرد، به آن جوشکاری پس‌دستی می‌گویند. در اینجا با ترفندهای لازم در جوشکاری آشنا شدید لطفا نظرات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.
